Dr. Stijn Muselaers is uroloog en gespecialiseerd in de behandeling van zaadbalkanker. In het Radboudumc en Catharina Ziekenhuis werkt hij dagelijks met patiënten die deze diagnose krijgen. En sinds kort zet hij zijn expertise ook in als adviesraadlid van Stichting Zaadbalkanker! “Ik zie het als mijn taak om patiënten niet alleen de best mogelijke behandeling te bieden, maar ook om hen goed te informeren over hun traject.”
Welkom in onze adviesraad. Kun je jezelf voorstellen aan onze patiënten?
"Natuurlijk! Ik ben als uroloog werkzaam in het Radboudumc en Catharina Ziekenhuis. Mijn specialisatie is oncologische urologie, met name de behandeling van zaadbalkanker. Binnen deze discipline houd ik mij vooral bezig met complexe operaties. Denk bijvoorbeeld aan de chirurgische verwijdering van resttumoren na chemotherapie. Dit zijn ingrijpende ingrepen, waarbij we steeds vaker robotchirurgie inzetten om de hersteltijd te verkorten. We bekijken vooraf of het gebruik van robotchirurgie mogelijk is. Soms zijn de risico's te groot of is het letsel te uitgebreid."
Robotchirurgie? Hoe werkt dat?
“Bij robot-geassisteerde chirurgie werken we met geavanceerde techniek. Als uroloog stuur ik die robot aan. In plaats van een grote incisie, gebruiken we enkele kleine sneetjes in de buik. Hier gaan de robotarmen doorheen. De robot vertaalt mijn handbewegingen naar heel precieze acties in het lichaam van de patiënt. Op die manier wordt zo min mogelijk weefsel beschadigd. De operatie heeft hierdoor minder impact op het lichaam, met minder bloedverlies en een kortere hersteltijd als gevolg. Bij zaadbalkanker gebruiken we deze techniek bijvoorbeeld voor de verwijdering van achtergebleven zieke lymfeklieren.”
Hoe is de zorg voor zaadbalkankerpatiënten in Nederland georganiseerd?
“De zorg voor zaadbalkanker in ons land is opgezet als een netwerkzorg-model. Dit betekent dat expertisecentra samenwerken met regionale ziekenhuizen om patiënten zo goed en efficiënt mogelijk te behandelen. Niet elk ziekenhuis heeft de kennis en ervaring om complexe zaadbalkankerbehandelingen uit te voeren. Daarom zijn er specialistische centra, waar de hoog-complexe ingrepen plaatsvinden. Bijvoorbeeld bij patiënten die na chemotherapie nog resttumoren hebben. Tegelijkertijd blijven regionale ziekenhuizen betrokken bij de zorg, bijvoorbeeld met controles en follow-up.”
Hoe werkt die netwerkzorg in de praktijk? Voor welke patiënten is dit bedoeld?
“Netwerkzorg is er voor alle mannen met zaadbalkanker, zowel tijdens als na hun behandeling. Tijdens wekelijkse overleggen bespreken we samen met urologen, radiologen, oncologen en andere specialisten de meest bijzondere en ingewikkelde patiënten. Daarnaast delen we onze kennis met regionale ziekenhuizen. Hierdoor kunnen patiënten hun basiszorg, zoals controleafspraken en standaardbehandelingen, waar mogelijk dicht bij huis krijgen. En worden ze alleen naar gespecialiseerde centra verwezen als dat nodig is. Zo zorgen we dat patiënten de best mogelijke zorg ontvangen, zonder dat ze onnodig ver hoeven te reizen.”
“We ontwikkelen de mogelijkheden van robotchirurgie verder, zodat ingrepen minder ingrijpend worden en patiënten sneller herstellen”
Zijn er belangrijke ontwikkelingen in de behandeling voor zaadbalkankerpatiënten?
“Een belangrijke ontwikkeling is het gebruik van nieuwe biomarkers. Dit zijn stoffen in het bloed die ons kunnen helpen om beter te voorspellen welke patiënten na chemotherapie nog een operatie nodig hebben. Op dit moment moeten we bij veel patiënten een ingreep doen, omdat we vooraf niet met zekerheid kunnen zeggen of er nog actieve kankercellen in het lichaam zitten. Soms blijkt achteraf dat er alleen littekenweefsel aanwezig was en dat een operatie misschien niet nodig was geweest. Helaas kunnen we dat nu vooraf onvoldoende goed voorspellen.
Met de komst van nieuwe biomarkers hopen we in de toekomst beter onderscheid te kunnen maken tussen patiënten die daadwerkelijk een operatie nodig hebben en degenen bij wie we veilig kunnen afwachten. Dit zou betekenen dat we operaties kunnen beperken tot de gevallen waarin ze echt noodzakelijk zijn. Daarnaast blijven we de mogelijkheden van robotchirurgie verder ontwikkelen, zodat ingrepen minder zwaar worden en patiënten sneller kunnen herstellen.”
“Ik wil medische informatie op een laagdrempelige manier overbrengen”
Kende je Stichting Zaadbalkanker al?
“Ja, ik was al bekend met de stichting. Af en toe lees ik een editie van het patiëntenmagazine. Recent kwam ik zelfs een patiënt van mij tegen in het magazine. Dat laat zien hoe waardevol dit platform is voor kennis en bewustwording. Ik merk ook dat de verhalen uit het magazine mij extra laten stilstaan bij de impact die zaadbalkanker en de behandeling ervan hebben. Niet alleen op de patiënt, maar ook op bijvoorbeeld het gezinsleven. En hoewel ik het effect op de patiënt en zijn naasten niet kan voorkomen, is het wel fijn om er gewoonweg voor mijn patiënt te kunnen zijn.”
Wat hoop je als adviesraadlid voor zaadbalkankerpatiënten te betekenen?
“Ik wil graag een aanspreekpunt zijn voor patiënten die vragen hebben over urologische behandelingen bij zaadbalkanker. Daarnaast wil ik helpen medische informatie op een laagdrempelige manier over te brengen. Dan begrijpen patiënten beter wat hen te wachten staat.”