Als je midden in je behandeling tegen zaadbalkanker zit, valt er weinig vakantie te vieren. Maar er komt een moment dat je er weer op uit wilt. Na al die spannende maanden kun je bijkomen op een fijne bestemming. Maar: hoe doe je dat? Van het hele onderwerp kanker heb je niet zomaar vakantie! Het contrast kan zo groot zijn dat het lastig is om naar de geniet-modus over te schakelen. Daarom verzamelden we een aantal tips om je, bijna letterlijk, op weg te helpen. Een goede voorbereiding is het halve werk 😉
Wanneer je precies weer op vakantie mag gaan en waar je medisch gezien dan op moet letten of wat je moet regelen, bespreek je met je behandelend arts, verpleegkundig specialist en/of huisarts. Daarbij kunnen deze tips je vakantieplezier vergroten!
Kies de juiste bestemming (en wees realistisch)
Als je weer redelijk hersteld bent van je ziekte, kun je misschien niet wachten om die lang gekoesterde verre reis te maken. Een avontuurlijke safaritrip of een backpacktour door Australië… Maar maak eerst even een pas op de plaats: doe je hier goed aan? Bedenk wat je lichaam wel en niet aankan. Als je nog te maken hebt met vermoeidheid of een verminderde conditie zijn die reizen waarschijnlijk te intensief. Kies dus voor een haalbare bestemming zonder ‘extremen’: niet te ver weg, niet te heet, niet te exotisch en niet te lang. Terugkeren naar een favoriete locatie kan fijn zijn: het voelt vertrouwd, waardoor het minder inspanning van je vraagt.
Om te genieten van je welverdiende reisje, is het raadzaam ook vooraf te investeren in je conditie
Zorg dat je (enigszins) fit bent
Op vakantie kun je goed uitrusten en bouw je je energie weer op. Maar vakantie vráágt ook energie. Om te genieten van je welverdiende reisje, is het raadzaam ook vooraf te investeren in je conditie. Hoe fitter je bent, hoe meer je kunt ondernemen op je bestemming. Kom dus in beweging! Oncologisch fysiotherapeuten kunnen je hierbij helpen. Of vraag raad aan je AYA-verpleegkundige. Een ander zinvol advies is om genoeg rust te nemen voor vertrek. Als je merkt dat je niet goed slaapt, kun je dit ook met je behandelend arts bespreken.
Wees duidelijk naar je reisgenoten
Net als jij hebben je vrienden of gezin enorm uitgekeken naar de vakantie. Ze kunnen niet wachten om met jou volop leuke dingen te doen en alle narigheid achter zich te laten. Om te zorgen dat je niet geconfronteerd wordt met je fysieke of mentale grenzen, is het slim om goed aan te voelen én aan te geven wat lukt en wat niet. Door duidelijk te communiceren hoe jij je voelt, voorkom je misverstanden en onderlinge spanning. Als je teleurstelling opmerkt over wat je aankunt, bedenk dan dat frustratie hierover je niet helpt. Gun jezelf de tijd die je nodig hebt om verder aan te sterken.
Je reisgenoten kunnen zich ook juist (veel) zorgen maken om jou: doe je niet te veel, moet je dat wijntje nou wel nemen, heb je niet even rust nodig? Het is belangrijk om ook hier samen over te praten. Zeker bij reizen met partner en eventueel kinderen is zo’n vakantie het moment waarop de ‘rollen’ opnieuw worden vastgesteld. Het gaat nu (nog) anders dan voorheen, daar moet iedereen even aan wennen. Zo’n vakantie is juist het moment waarop je er voor elkaar kunt zíjn en weer nader tot elkaar kunt komen.
Houd rekening met lastige gedachten en emoties
Je vakantie kan je herstel versnellen. Dat is natuurlijk fijn, maar als onderdeel van dat herstel kun je ook (onbewust) te maken krijgen met lastige gedachten en emoties. Je beleeft misschien de moeilijke momenten tijdens je behandeling opnieuw, denkt terug aan alle heftige gesprekken, je onduidelijke toekomstbeeld, je veranderde uiterlijk of verminderde conditie… Tijdens je vakantie heb je alle gelegenheid om hierover te blijven piekeren. Ook kun je een bepaalde vorm van jaloezie voelen naar vrienden of bekenden, die ‘nog wel’ onbezorgd vakantie kunnen vieren, zonder te beseffen hoe rijk ze zijn met hun goede gezondheid. Daar heb je ook niks aan. Om ervoor te zorgen dat deze negativiteit niet de overhand krijgt, is het slim een hulplijn in te schakelen. Bedenk vooraf wie of wat jou helpt tijdens dit soort momenten: een goede vriend(in) bellen, je aandacht verzetten door een fijn boek te lezen, een wandeling maken of jezelf trakteren op iets lekkers...
Merk je dat je mentaal echt nog niet op krachten bent, vraag dan voor je op vakantie gaat om psychosociale zorg via je behandelend arts of verpleegkundig specialist. Indien nodig kun je ook afspreken dat je deze therapeut mag benaderen tijdens je vakantie.
Blijf in het moment
Mindfulness is ‘in’. Je hebt er vast weleens van gehoord. Bepaalde inzichten en ideeën helpen je ook tijdens je vakantie:
Focus op het moment: je kunt je verleden niet veranderen en de toekomst niet voorspellen. Lekker loslaten dus.
Verwonder je: kijk, ruik, luister, voel en proef! Gebruik al je zintuigen om optimaal in het nu te zijn. Droom weg bij dat mooie uitzicht, bij het spelen met je kinderen en in dat heerlijke restaurant.
Als je weer aan het werk bent: laat dit thuis – neem geen laptop of werktelefoon mee. Je bent even niet beschikbaar. (En als het kan ook niet voor familieperikelen, to do’s voor je kinderen of andere verplichtingen!)
Volg geen nieuws: laat de wereld maar aan zichzelf over, jij bent nu het belangrijkste!
Als je nog veel onrust in je lijf voelt en in de stressmodus blijft, kan het helpen om in actie te komen. Ga zwemmen, fietsen of wandelen, dan maak je de ‘gelukshormonen’ serotonine en endorfine aan.
Geef jezelf ‘omschakeltijd’: eerst om in de vakantiestemming te komen als je vakantie begint, daarna om thuis de boel weer op te starten. Hoe rustiger je die overgangen maakt, hoe makkelijker je er in mee kunt gaan.
Tot slot: laat je goed informeren over je medicatie en verzekeringen
Wellicht is dit anders dan voor je ziekte, dus controleer deze punten goed voor vertrek. Bijvoorbeeld: welke medicatie mag je meenemen in het vliegtuig? Check hierover de Opiumwet. Denk ook na over medische zorg in het buitenland die je misschien nodig hebt. Waar kun je dan terecht? Wat doe je als je medicatie kwijtraakt op je bestemming? Zorg bijvoorbeeld voor een herhaalrecept volgens de internationale naamgeving. En dekt je verzekering de kosten als je in het ziekenhuis terechtkomt in het land van bestemming? Zo voorkom je eventuele nare verrassingen tijdens je vakantie!
TIP: Begeleide vakanties voor (ex-)patiënten
Meerdere organisaties initiëren groepsreizen voor (ex-)kankerpatiënten. Een mooie kans om met lotgenoten ervaringen te delen én nieuwe herinneringen te maken. Deze reizen worden soms (gedeeltelijk) kosteloos aangeboden aan (ex-)patiënten. Kijk eens op: Powderdays Foundation en Stichting Jongeren en Kanker.